141
KAMP LİDERLİĞİ
Lider Tipleri
Liderlik karmaşık bir kavram olsa da temelde üç lider türü vardır: (1)
Otokratik
lider yukarıdaki örneklerde de ifade edildiği gibi tüm önemli kararları bizzat
kendisi alır. (2)
Bırakınız yapsınlar
tipi lider otokratik liderin neredeyse tam
tersidir. Son derece yumuşak ve hoşgörülüdür ve grup üyeleri ne yapmak isterlerse
istesinler, işlerine çok fazla karışmaz ve kendi kararlarını kendilerinin almalarına
izin verirler. (3)
Demokratik lider
sadece gerekli olduğu durumlarda kontrolü
eline alır ve disiplin uygular. Grup üzerinde oluşturmuş olduğu saygı ve güven ile
mahiyetindekileri kontrol altına alır. Demokratik liderler, takipçilerini kişilikleri ve
değer yargılarının yanı sıra, planlamada gösterdikleri becerileri ve grupla iş birliği
içinde çalışma kabiliyetleri ile etkilerler. Kamp liderlerinin çoğu otokratik lider ile
demokratik lider arasında bir çizgide yer alır.
Otokratik Lider
Otokratik lider grubunun hangi faaliyetleri, hedefleri ve işlemleri takip edeceğine
sadece kendisi karar verir ve onları sürekli izleyecekleri bir çizelge hazırlar.
Kampçılarının ve kendi mahiyetindeki diğer kamp görevlilerinin düşünce ve
isteklerine çok önem vermez ve çok az dikkate alır.
Bu tip liderler kendi karar ve yargılarına güvenirler. Aslında çok da tavsiye
ve yardım arayışına girmezler. Herkes için neyin en iyi ve en doğru olduğunu
bildiklerini düşünürler ve bu nedenle kendi düşüncelerini ve kararlarını kampçılara
dayatmaya çalışırlar. Bu son derece katı kontrol ve yönetim metodu, disiplin ve
otoritenin sorgulanması için en ufak bir boşluk bırakmaz. Bu tip liderler gruptaki
tüm uyumsuz kişileri cezayla tehdit edebilir.
Süreklilik arz etmesi durumunda, otokratik taktikler çok az sayıda kalıcı olan iyi
davranışları ortaya çıkarabilir, ancak güç ve korkunun baskısıyla gerçekleşen iyi
davranış sadece liderin var olduğu ortamlarda kalıcı olur. Bazı insanlar bu tip
liderlere karşı tepkisizlik ve boyun eğme şeklinde karşılık verirler ve kendi başlarına
karar veremeyecek derecede lidere bağımlı olurlar. Bazıları ise direnç göstererek ya
da isyan ederek tepkilerini gösterirler ve genellikle kaynağı ve türü ne olursa olsun,
her türlü disiplin ve otoriteye karşı çok büyük direnç ve nefret içinde olurlar.
Otokratik liderin kontrolündeki gruplar lidere daha fazla bağımlı ve itaatkâr olurlar
ve diğer liderlik tipleriyle karşılaştırıldığında, bireysel özellikler açısından oldukça
zayıftırlar. Otokratik yöntemler bazen yararlı ve hatta -acil durumlarda olduğu
gibi- gerekli olsa da alışkanlık derecesinde sık kullanılmamalıdır, çünkü otokratik
yöntemlere maruz kalan kişilerde yaratıcılık ve inisiyatif azaltır.
Ne yazık ki, otokratik liderler, güçlü ve etkili olduklarını gösterebilmeleri için
kendilerinden bu tarz davranış ve yaklaşımın beklendiği şeklindeki yanlış bir
inanışa kapılarak, bazen bu otokratik özelliklerini birdenbire gösterirler. Aslında
bu lider tipinde, kişi derinde yatan güvensizlik ve yetersizlik duygularını otokratik
tavırlarıyla örtmeye çalışmaktadır. Otokratik yönetim tarzı, bu tip liderlerin sahip
oldukları gücü başkaları üzerinde genellikle uygunsuz bir şekilde kullanarak tatmin
olmasını sağlar.
Bırakınız Yapsınlar Tipi Lider
Bırakınız yapsınlar anlayışındaki liderler otokratik lider tipiyle neredeyse taban
tabana zıttır
ve neredeyse hiç liderlik vasfı ve otorite taşımazlar. Bu tarz liderlik
