GENÇLİK ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
17
Sosyal Dışlanma ve Genç Suçluluğu
Metodoloji
Saha çalışmasında nicel ve nitel olmak üzere iki araştırma yöntemi kullanılmıştır. “Sos-
yal Dışlanma Ölçeği”nin kullanıldığı nicel araştırma yönteminin evrenini Adalet Bakanlığı
Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü İstanbul Denetimli Serbestlik Müdürlüğündeki 2013
yılında takip ve denetimi yapılan 22.956 kişi oluşturmaktadır. Saha çalışmasında genç
suçluların sosyal dışlanma durumlarını ortaya koyma amacına uygun olarak araştırma ör-
neklemini oluşturmak için yaş kotası belirlenmiştir. Yapılan literatür çalışmasında Türki-
ye’deki genç yaş aralığı Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından hazırlanarak ve 27/1/2013
tarihli ve 28541 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Ulusal Gençlik ve
Spor Politikası Belgesinde 14-29 yaş olarak kabul edildiği görülmüştür ( Ulusal Gençlik ve
Spor Politikası Belgesi, 2013, s. 1).
Bu kapsamda araştırmaya 18-30 yaş aralığındaki genç suçlular kota örnekleme yoluyla
çalışmaya dahil edilmiştir. Yaş sınırının 18’den başlamasının nedeni ise TCK’da 18 ya-
şından küçük herkesin çocuk olarak kabul edilmesi (Akbulut, 2013, s. 546) ve ayrı ceza
hükümlerine tabi olmaları sebebiyle 18 yaş altındaki bireyler örneklem dışında tutulmuş ve
üst yaş sınır ise 30 olarak kabul edilmiştir.
Saha çalışmasının gerçekleştirildiği Denetimli Serbestlik Müdürlüklerinden hizmet alan
kişilerin sosyo demografik özelliklerine ait istatistiki verilerin bulunmaması ve her bir dos-
yaya tek tek bakmak suretiyle yaş dağılımının tespit edilmesinin mümkün olmaması nede-
niyle 18-30 yaş aralığına ait tam örneklem sayısı tespit edilememiştir.
Örneklem sayısı belirlenirken kullanılan ölçme aracından hareket edilerek ölçekte bulunan
değişken sayısının en az 5 katına ulaşılması gerekmektedir (Alpar, 2013, s. 94). Buradan
hareketle saha çalışmasının nicel araştırma kısmında 35 maddeden oluşan “Sosyal Dış-
lanma Ölçeği” kullanılarak 18-30 yaş aralığında 234 genç suçluya ulaşılmıştır.
Saha çalışmasında nicel araştırmadan ortaya çıkan sonuçları güçlendirmek adına derin-
lemesine görüşme ile elde edilen nitel verilere ihtiyaç görülmüştür. Derinlemesine görüş-
meler zaman ve maliyet faktörleri göz önünde bulundurularak Ankara Denetimli Serbest-
lik Müdürlüğünde gerçekleştirilmiştir. Niteliksel araştırmada Ankara Denetimli Serbestlik
Müdürlüğünde 2014 yılı itibari ile 18.823 kişi yararlanmaktadır. Derinlemesine görüşmeler
araştırmanın amacına yönelik olarak niceliksel araştırma yönteminde belirlenen yaş aralı-
ğında bulunan bireyler ile gerçekleştirilmiş olup görüşmecilerden elde edilen veriler ben-
zer nitelikler taşıma özelliği gösterdiğinde görüşmeler sonlandırılmıştır. Böylece 18-30 yaş
aralığında bulunan 18 genç suçlu ile derinlemesine görüşmeler yapılmıştır.
“Sosyal Dışlanma Ölçeği” nin birinci bölümünde örneklemin sosyo demografik özellikle-
rini belirlemek amacıyla yaş, cinsiyet, eğitim durumu, medeni hal, iş ve aylık geliri ile ilgili
olmak üzere altı soru yer almaktadır. İkinci bölümü 5’li likert tipinde otuz beş maddeden
oluşan ölçekte yer alan her bir madde “hiçbir zaman” ve “her zaman” arasında değişmek-
tedir. Ölçekte her bir boyut için elde edilen yüksek değerler, sosyal dışlanma düzeyinin
