22
Senem Aslan
düşük eğitim seviyesine sahip kişilerin maddi yoksunluk alt boyutunda lise ve üniversite
mezunlarına göre daha yüksek düzeyde dışlandıklarını göstermektedir.
Sosyal Haklar II (Uygun ev ve Güvenli çevre) alt başlığında ise ilkokul mezunlarının lise ve
üniversite mezunlarına göre uygun ev ve güvenli çevre alt boyutunda ölçülen dışlanma dü-
zeyleri daha yüksektir. Sosyal Haklar-Uygun ev ve Güvenli çevre alt boyutunda yaşanılan
çevrenin gürültülü ve kirli olması, çevrede sürekli olaylar çıkması, komşuluk ilişkilerinin iyi
olmaması, kişinin kendini güvende hissetmemesi, uygun ev ve güvenli çevre koşullarına
sahip olunmaması konularında sorular yöneltilmiştir. Bu sorular çerçevesinde ilkokul me-
zunu genç suçluların uygun ev ve güvenli çevre alt boyutunda ortaokul, lise ve üniversite
mezunlarına göre daha çok dışlanmaya maruz kaldıkları tespit edilmiştir.
Hale ve FitzGerald (Hale ve FitzGerald, 2007, s.139) ceza adalet istatistiklerinin; sos-
yo ekonomik statü veya yaşanılan çevre verilerinde daha çok dezavantajlı grupların; de-
zavantajlı ve yüksek suç oranlarının bulunduğu bölgelerde yaşamlarını sürdürme eğilimi
gösterdiğini belirtmektedirler. Bu araştırmanın nicel verileri ile paralel olarak elde edilen
sonuçlarda düşük eğitim seviyesi bir dezavantajlılık olarak kabul edilmesiyle ilkokul me-
zunu genç suçluların uygun ev ve güvenli çevre alt boyutunda lise ve üniversite mezunu
genç suçlulardan daha çok dışlanmaya maruz kaldıkları söylenebilir.
Tablo 2. Sosyal Dışlanma Düzeylerinin Dağılımı
Sosyal Dışlanma
N
%
Düşük Düzeyde
158
67,5
Orta Düzeyde
76
32,5
Yüksek Düzeyde
0
0,0
Toplam
234
100,0
Saha araştırmasında kullanılan Sosyal Dışlanma Ölçeği’ni cevaplayan katılımcıların araş-
tırma sorularına verdikleri cevaplar doğrultusunda genel sosyal dışlanmışlık düzeyleri yu-
karıdaki tabloda olduğu gibi belirlenmiştir. Örneklemin yüksek düzeyde sosyal dışlanmaya
maruz kalmadıkları gözlenmiş %67, 5’inin düşük düzeyde %32, 5’inin ise orta düzeyde
sosyal dışlanmaya maruz kaldıkları tespit edilmiştir.
Alt boyutlar arasında en düşük düzeyde sosyal dışlanma “Sosyal Haklar-Kurum ve Yar-
dımlardan Yararlanma” boyutunda görülmüştür. Sosyal haklar boyutunun bir alt başlığı
olan Kurum ve Yardımlardan Yararlanma Gijsbers ve Vrooman (Jehoel-Gijsbers ve Vroo-
man, 2007, s. 18) tarafından “Hastane, vergi dairesi, nüfus müdürlüğü gibi kamu kurumla-
rında sorun yaşama ve kötü muamele ile karşılaşma, kredi ve sigorta müracaatlarının red-
dedilmesi, bireylerin yararına olacak uygulamalardan haklarının verilmemesi.” başka bir
deyişle kamu kurumlarından ve yardımlarından faydalanılamaması olarak tanımlanmıştır.
