GENÇLİK ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
23
Sosyal Dışlanma ve Genç Suçluluğu
Bu tanımdan hareketle araştırmaya katılan genç suçluların bir kamu kurumu hizmeti olan
Denetimli Serbestlik Hizmetinden yararlanıyor olması ile bu alt boyuttan düşük düzeyde
sosyal dışlanmaya maruz kaldıkları sonucuna ulaşmak mümkündür.
Alt boyutlar arasında sosyal dışlanma derecesinin yoğunlaştığı “orta düzey” “yüksek dü-
zeye” e ait istatistiki verilerin anlamlı olmamasından dolayı araştırmanın genelinde yük-
sek düzeyde dışlanmanın karşılığı olarak kabul edilmiştir. Buradan hareketle araştırmada
genç suçluların en yüksek sosyal dışlanma düzeyi olarak %50, 9 ile Sosyal Katılımcılık ve
ikinci sırada %43,6 ile Kültürel Entegrasyon Normlara Uyma alt boyutlarında yoğunlaştık-
ları görülmüştür.
Bu iki alt boyutu Gijsbers ve Vrooman (Jehoel-Gijsbers ve Vrooman, 2007, s. 18) Sosyal
Katılımcılık alt boyutunu “Kişinin kendisini toplumdan dışlanmış hissetmesi, sosyal ilişki
kurabileceği kişi sayısının çok az olması, sırlarını paylaşabileceği arkadaşlarının olmaması
ya da çok az olması, kişinin arkadaşlarından çok az sosyal destek görmesi ve diğer insan-
larla olan ilişkilerinde sorun yaşaması.” biçiminde açıklarken Kültürel Entegrasyon, Norm-
lara Uyma alt boyutunu “Kişinin arkadaşlarının yararına olacaksa yalancı şahitlik yapması,
yakalanmadığı sürece kanunları çiğnemesi, ücretli olarak çalışanların veya işsizlik parası
alanların ek bir işte çalışmalarını uygun bulması ve başkalarının emekli veya sigorta kar-
nelerini kullanarak ücretsiz muayene olunmasını veya ilaç alınmasını uygun karşılaması.”
şeklinde tanımlamışlardır.
Nicel araştırmanın genel verileri ele alındığında her hangi bir nedenle suç davranışıyla
ilişkisi olan örneklemin sosyal dışlanmanın alt boyutları olarak ele alınan “sosyal katılımcı-
lık” ve “kültürel entegrasyon, normlara uyma” boyutlarında diğer alt boyutlara göre daha
yüksek düzeyde sosyal dışlanmaya maruz kaldıkları tespit edilmiştir.
Böylece sosyal dışlanmanın alt boyutlarından olan “Sosyal Haklar- Kurum ve Yardımlar-
dan Yararlanma”da en düşük düzeyde sosyal dışlanma görülürken, kişinin kendisini top-
lumdan dışlanmış hissetmesi, sosyal ilişki kurabileceği kişi sayısının çok az olması, sırla-
rını paylaşabileceği arkadaşlarının olmaması ya da çok az olması, kişinin arkadaşlarından
çok az sosyal destek görmesi ve diğer insanlarla olan ilişkilerinde sorun yaşaması olarak
tanımlanan “Sosyal Katılımcılık” alt boyutunda diğer alt boyutlara göre sosyal dışlanma
düzeyinin daha yüksek olduğu ortaya koyulmuştur.
Bireyin veya bir grubun toplumla olan ilişkilerinin veya kurumlarla olan ilişkilerinin zedelen-
mesi veya kopması olarak açıklanan sosyal dışlanma aynı zamanda toplumda dayanışma
düşüncesinin zayıfladığını ifade etmektedir (Sapancalı, 2005/3, s. 57). Sosyal dışlanmanın
bir alt boyutu olarak ele alınan Sosyal Katılımcılık bireyin özellikle toplumsal bağlarına
vurgu yapmaktadır. Araştırma verilerinde denetimli serbestlikten yararlanan hükümlülerde
gözlenen yüksek düzeyde Sosyal Katılımcılık alt boyutundaki dışlanmayı Travis Hirschi’nin
Sosyal Bağ Teorisi ile açıklamak mümkündür.
