138
Zeynep Demirci
şekilde, gençlere kendi düşüncelerini, gereksinimlerini, taleplerini ifade edebilecekleri bir
ortam yaratmak temel hedef haline gelmiştir. Bu aynı zamanda, gençlerin kendilerini ya-
kından ilgilendiren konular üzerinde çalışma, düşünme, sorgulama ve öğrenmesine bir
fırsat olarak algılanmıştır.
1990’ların ortalarından itibaren, yurttaşlık eğitiminde dört önemli gelişme olmuştur(Bozec,
2016, s.11).İlk olarak, daha önce ulusal çerçevede kalan yurttaşlık eğitimi, Avrupalı bir
boyut kazanmıştır. İkinci olarak, yurttaşlık eğitimi, sadece eski yönetmelik ve uygulama-
lara bağlı olmaktan çıkmış, bunlar merkezi rol oynasa da, içerik daha da genişlemiş, farklı
siyasal ve sosyal problemler üzerine bilgi edinimi kapsam içine girmiştir. Örneğin en son
gerçekleştirilen programlarda, öğrenciler özellikle ayrımcılık, laiklik, okulda adalet, ulusal
yurttaşlık ve Avrupa yurttaşlığı, oy kullanımının anlamı, bilgi toplumu, bioetik, çevre gibi
konulara eğilmişlerdir (Milli Eğitim Bakanlığı eğitim programı, 2015). Üçüncü olarak, eği-
timde kullanılan pedagojik yöntemler değişime uğramış, öğrencilerin tartışma grupların-
da sorunlar etrafında fikir yürüterek tartışmalarını sağlayabilecek oluşumlar kurulmuştur.
Dördüncü olarak, özellikle 2000’li yılların başından beri, öğrencilerin okul içinde ve dışında
kolektif hayata katılımlarının ve sorumluluk bilincinin arttırılmasına ağırlık verilmiştir(Bo-
zec, 2016, s.12). « Sorumluluk üstlenme ve yükümlülük duygusu » (Milli Eğitim Bakanlığı
eğitim programı, 2015) 2015 programlarının ana temalarından birini oluşturmuştur ve bu
sorumluluğun çerçevesi sadece okulla sınırlı kalmamış, okul dışındaki bütün kolektif ya-
şam alanlarına yayılmıştır.
2015 yılında oluşturulan yeni ahlaki ve yurttaşlık eğitim (EMC) programlarının odak nok-
tasında, sadece iyi yurttaş oluşturma değil, bireyi tüm hayatı boyunca eğitme hedefi yer
almaktadır (Bozec, 2016, s.13).Bu çerçevede, “Yurttaşlık Kariyeri” kavramı ortaya atılmış
ve bu süreçte, ilkokuldan liseye kadar, bireye sürekli ve ilerlemeci bir eğitim verilmesi
hedeflenmiştir (ahlaki bilinç, duyarlılık, kanunların ve kuralların anlaşılması vb). Dönemin
Cumhurbaşkanı François Hollande, 11 Haziran 2016’da yaptığı konuşmasında, bu eğitim
süresinin 25 yaşına kadar uzatılacağını belirtmiştir.16 yaşına gelen her gence, o yaşa ka-
dar edinilmiş bütün yurttaşlık deneyimlerini içeren “vatandaş kitapçığı” verileceğini açık-
lamıştır. “Yurttaşlık Kariyeri” sadece ahlaki ve toplumsal eğitimden elde edilen becerileri
ve bilgileri değil, aynı zamanda medya ve bilgi eğitimini, öğrencilerin okul ve çevrelerinde-
ki sosyal hayata katılımını, savunma ve yurttaşlık gününün düzenlenmesini, eğitime yeni
başlayanlar için, felsefi tartışma atölyelerinin oluşturulmasıyla, okullarının sosyal hayatına
katılımlarının sağlanmasını da içermektedir.
Gençlerin eğitim hayatına aktif katılımı için yapılan bir diğer faaliyet, Ulusal Lise Konse-
yi’nin kurulmasıdır(CNVL). Bu oluşum, 2000’den itibaren Ulusal Lise Delegesi (CVL) halini
almıştır. Bu delegenin 33 lise öğrencisi üyesi vardır ve aralarından üç tanesi Milli Eğitim
Bakanlığı yüksek konseyinde yer alır. Böylece, liselilerin temsili organizasyonları doğrudan
kendini ifade edebilecek bir platform bulabilmektedir. CNVL, Milli Eğitim Bakanı başkan-
