88
bir sosyal çatışmaya dönüşecektir. Bunun bir ucu
nesil çatışması noktasında dururken, asıl kuvvetli
yanı, fikir çatışması boyutuyla kendini gösterecek-
tir. Naci’nin özlemini duyduğu yaşam biçimi, İslami
şartların öne çıkarıldığı bir yaşam biçimidir.
Romanın ana düğümü, Naci’nin arayış yolculuğun-
da, ilâhi aşka ulaşıp ulaşamayacağı noktasında atıl-
maktadır. Ana düğümü destekleyen ara düğümler,
Naci-Belmâ, Naci-Mine ve Naci-Hatçe arasındaki
ilişkiler vasıtasıyla şekillenmektedir. Bu ilişkiler,
Naci’nin arayış yolculuğundaki önemli durakları
göstermektedir.
Aynadaki Yalan
’da söz konusu edilen olayların kayna-
ğında, Necip Fazıl’ın otobiyografisinden izler vardır.
Çile
şiiriyle birlikte düşünüldüğünde görülecektir ki
Aynadaki Yalan,
bu şiirin roman formunda yeniden
vücut bulmuş hâlidir.
Aynadaki Yalan
’da Necip Fazıl, temel yaklaşım açısı
din olan değişik konuları ele alır. Bunlar arasında;
kadın, kadın-erkek mücadelesi, dejenere yaşayış, korku,
vehim, şüphe, sır, esrar, şeytan, günah, ölüm, yaşam, var-
lık-yokluk problemi, tasavvuf, maddî aşk, ilâhi aşk, ihlas,
nefis, estetik ve güzellik ölçüsü, komünizm, sağ-sol çatış-
ması, Doğu-Batı çatışması, nesil çatışması, Batı’nın çık-
mazı
gibi konular ve temalar vardır. Kadın, romanda
en ağırlıklı işlenen konuların başında gelmektedir.
Necip Fazıl, romanının baş kişisine kendi düşünce
dünyasındaki kadını tarif ettirir:
‘Kadın bir fikir... Her şey bir fikir; ama kadın, üstün fikrin
kalıba döktüğü heykel... Onu o zannedip, kendisinde baş-
lıyor ve bitiyor sandın mı, bu heykel çöküveriyor; tepesine
