GENÇLİK ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
175
Gençlik Döneminde Siyasal Toplumsallaşma: Toplumsal Katılım İle Kitle İletişim Araçları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi
Toplumsal katılımın kimlik gelişimi, sosyal sorumluluk gibi çok sayıda psikolojik ve sosyal
değişken ile ilişkisi incelenmiştir (Crocetti ve ark., 2012; Pancer ve ark., 2007). Araştırma-
ların bir bölümü toplumsal katılımın olumlu sonuçlarına ve devamlılığının sağlanmasına
odaklanmıştır. Birçok araştırmada ergenlikte toplumsal katılım düzeyi ile yetişkinlikte siya-
sal ve toplum temelli etkinliklere katılım arasında pozitif yönde, güçlü ilişki olduğu göste-
rilmiştir (Kirlin, 2003; Youniss, McLellan, Su ve Yates, 1999). Bu ilişki, gençlerin toplumsal
sorunlar ile ilgili bilgi edinmeleri, toplumsal yetkinliklerinin artması, kendilerine ve topluma
ilişkin bakış açılarının değişmesi ile açıklanmaktadır. Toplumsal faaliyetlere katılan genç-
ler kendilerini gelecekte oy kullanan ya da gönüllü çalışan vatandaşlar olarak algılamaya
başlamaktadır (Yates ve Youniss, 1996). Sonuç olarak gençler; değişen algıları, benim-
sedikleri yeni toplumsal roller, değerler ve normlar ile tutarlı davranışlar sergilemektedir.
Toplumsal faaliyetlere katılım sosyo-demografik özelliklere göre de incelenmektedir.
Örneğin, erkeklerin kadınlara göre daha fazla toplumsal faaliyete katıldıkları çok sayıda
araştırmada (örn., Andolina, Jenkins, Zukin ve Keeter, 2003; Hao, Wen ve George, 2014)
gösterilmiştir. Ancak, kız öğrencilerin daha fazla toplumsal katılımda bulunduğunu göste-
ren araştırmalar da (örn., Cicognani ve ark., 2012) bulunmaktadır. Bulguların tutarlılık gös-
termemesinin, siyasal etkinlikler ile toplum temelli etkinliklerin ayrı olarak ya da bir arada
değerlendirilmesinden kaynaklandığı söylenebilir. Erkekler politikacılar ile iletişime geçme
ya da siyasal parti üyeliği gibi siyasal etkinliklere (Quintelier, 2011), kadınlar ise gönüllü
etkinliklere daha fazla katılmaktadır (Flanagan, Bowes, Jonsson, Csapo ve Sheblanova,
1998). Ancak siyasal katılım açısından cinsiyet farklılıklarının son yıllarda azaldığı da belir-
tilmektedir (Quintelier, 2011).
Eğitim düzeyinin toplumsal katılımı belirleyen en önemli etmenlerden biri olduğu ifade
edilmektedir (Torney-Purta, 2004). Ancak toplumsal katılım ile eğitim arasındaki ilişkiyi
doğrudan inceleyen az sayıdaki araştırmada (örn., Flanagan ve Levine, 2010; Quintelier,
2011), yüksek eğitim düzeyinde olan gençlerin daha düşük eğitim düzeyinde olan gençle-
re göre oy kullanma ve gönüllü çalışma gibi katılım davranışlarında bulunma eğilimlerinin
daha yüksek olduğu gösterilmiştir.
Kitle İletişim Araçları
Kitle iletişim araçları, gençlerin siyasal toplumsallaşma sürecinde rol oynayan etmenler-
den biridir. Son yıllarda kitle iletişim araçlarının toplumsal katılım ve siyasal iletişim üzerin-
deki etkileri daha fazla araştırılmaktadır. Yapılan araştırmalarda (örn., Newton, 1999; Shah,
1998) çoğunlukla kitle iletişim araçlarını kullanma süresine, sıklığına ve kullanılan aracın
türüne bağlı etkiler incelenmektedir. Gençler ile yapılan araştırmalarda (örn., McLeod ve
Shah, 2009) kitle iletişim araçlarının toplumsal katılım için gerekli sosyal becerilerin, siya-
sal tutumların ve davranışların kazanılmasındaki rolüne odaklanılmaktadır.
Kitle iletişim araçlarının siyasal toplumsallaşmadaki rolüne ilişkin iki görüş bulunmakta-
dır. İlk görüş, kitle iletişim araçlarının, toplumsal olaylara ilginin ve toplumsal faaliyetlere
