42
Oya Hazer & M. Serhat Öztürk
yöntemi kullanılmıştır (Yamane, 2001, ss. 323). 15-19 yaş aralığında olanların 131’inin
Keçiören, 114’ünün Çankaya ve 56’sı Altındağ’da; 20-24 yaş aralığında olanların ise
163’ünün Çankaya, 128’inin Keçiören, 55’inin Altındağ’da; son olarak da 25-29 yaş
grubunda yer alanların ise 146’sının Keçiören, 141’inin Çankaya ve 56’sı Altındağ’da
ikamet etmektedir. Belirlenen bu ilçelere ve yaş gruplarına göre kartopu örnekleme
yöntemi ile araştırma katılımcılarına ulaşılmıştır.
Mahalanobis Uzaklığı, çoklu regresyon modelinde kullanılan bağımsız değişkenler uza-
yındaki merkezden veya örneklem ortalamasından, tek bir veri noktasının uzaklığını
ölçen bir istatistiktir. Çok değiskenli veri kümesindeki uç değerler her bir gözlem için
Mahalanobis Uzaklığı’nın hesaplanması ile saptanabilir (Kıral ve Billor, 2001). Araştırma
verilerine mahalanobis uzaklığının yanı sıra SPSS 24. Paket programında Casewise
Diagnostics tablosuyla ile belirlenen 16 uç veri toplanan 1006 veriden çıkarılarak, ana-
lizlerin dışında bırakılmıştır. Dolayısıyla analizler kalan 990 katılımcıdan elde edilen veri
seti ile gerçekleştirilmiştir.
Veri Toplama Aracı
Araştırmada, katılımcılara ilişkin sosyo-demografik faktörleri belirlemek için bir soru
formu ve ailelerde nesiller arası dayanışma boyutlarına ilişkin soru ve ölçekler kullanıl-
mıştır. Bu soru formları ve ölçekler şu şekilde sıralanabilir:
Ailelerde nesiller arası yapısal dayanışma; ailede yaşayan kişi sayısı, ebeveyn/büyük
ebeveynle olan coğrafi uzaklık, ebeveynin/büyük ebeveynin genel sağlık durumu ve
katılımcının genel sağlık durumu gibi sorularla ölçülmektedir (Bengtson, 1988; Netzer,
1994). Ailede yaşayan kişi sayısı ailenin genişliğini ifade etmektedir. Ailede yaşayan
kişi sayısı ailenin genişliğini ifade etmektedir. Coğrafi uzaklık; (0) Aynı evde , (1) Aynı
sokakta/Aynı semtte, (2) Aynı semtte vasıta ile ulaşılabilir, (3) Aynı şehirde vasıta ile
ulaşılabilir, (4) Farklı şehir veya memlekette olmak üzere 0 ile 4 aralığında kodlanmıştır.
Sonrasında bu ifadeler ters kodlanarak puanlanmıştır. Katılımlardan alınan puan yük-
seldikçe coğrafi uzaklık azalmaktadır. Ebeveynin/Büyük ebeveynin sağlık durumunu
ve katılımcının sağlık durumunu belirlemek için; (0) Kötü ile (3) Mükemmel aralığında
olmak üzere verilen cevaplar 0 ile 3 aralığında kodlanmıştır. Katılımcıların aldıkları puan
yükseldikçe sağlık durumu iyileşmektedir.
Ailelerde nesiller arası ilişkisel dayanışmayı belirlemek amacıyla, katılımcıların ebevey-
nleri/büyük ebeveynleri ile görüşme sıklıklarının ele alındığı Mangen ve Miller’ın (1988)
kullandığı 4 soru kullanılmıştır. Bu sorulardan ilki, ‘Ebeveyniniz/Büyük ebeveyniniz ile
telefonla ne sıklıkta görüşüyorsunuz?’ sorusudur. Diğer sorular ise katılımcıların ebe-
