44
Oya Hazer & M. Serhat Öztürk
çıkarılmıştır. Çıkarılan ilk soru dışındaki 4 soruya ilişkin cevaplardan alınan puanlar
toplanarak 4 ile 20 arasında bir puan elde edilmiştir. Katılımcıların aldıkları puan yük-
seldikçe ailelerde nesiller arası duygusal dayanışmanın da yüksek olduğu belirlenmek-
tedir. Parrott & Bengtson (1999) tarafından yapılan çalışmada 5 maddenin de faktör
yükleri 0,80’in üzerinde çıkmıştır, ölçek tek boyutlu çıkmıştır ve Chronbach’s alpha
güvenirlik katsayısı of 0.80 bulunmuştur.42 1. madde çıkarılmadan önce 0,81 olan
Chronbach’s alpha güvenirlik katsayısı, 1. madde çıkarıldıktan sonra ölçeğin Chron-
bach’s alpha güvenirlik katsayısı 0,88 olarak bulunmuştur.
Ailelerde nesiller arası uzlaşımsal dayanışmaya ilişkin soru, Bengtson ve Roberts’ın
(1991) kullandığı şekliyle kullanılmıştır; ‘Ebeveyniniz/Büyük ebeveyniniz ile hayatla il-
gili düşünce ve görüşleriniz genelde ne kadar benzerdir?’ , Bu soruyu cevaplayan
katılımcılar; (1) ‘tamamen farklı’ ve (6) ‘tamamen benzer’ ifadelerini 1 ile 6 arasında bir
puanlamışlardır. Bu soruya verilen cevaplardan 1-6 arasında bir puan elde edilmiştir.
Alınan puan yükseldikçe ailelerin uzlaşımsal dayanışmaları da yükselmektedir.
Ailelerde nesiller arası normatif dayanışmayı ölçmek için, Netzer (1994) tarafından
daha önce yapılan çalışmalardan (Brody et al., 1984; Brody et al., 1983; Heller, 1976;
Seelbach, 1977; Seelbach ve Sauer, 1977; Brackbill ve Kitch, 1991) yola çıkılarak ge-
liştirilen ölçek kullanılmıştır. Ölçekte 9 ifade yer almaktadır, bu ifadeler şunlardır; ‘Yaşlı
bir kişinin karşılayamayacağı sağlık harcamasını, oğlu ya da kızı ödemek zorundadır.’
gibi ifadelere verilen cevaplar ise; (1) Kesinlikle Katılıyorum ile (4) Kesinlikle Katıl-
mıyorum olmak üzere 1 ile 4 aralığında kodlanmıştır. Katılımcılara istedikleri soruları
cevaplamama özgürlüğü verilmiştir; bu nedenle, Netzer’in (1994) belirlediği puanlama
sistemindeki gibi, cevaplanan soruların puanları toplanmış ve cevaplanan soru sayısı-
na bölünmüş ve seçenek sayısı (4) ile çarpılmıştır. Bu 9 ifadeye verilen cevaplardan 4
ile 16 arasında bir puan aralığı ortaya çıkmıştır. Katılımcıların aldıkları puanlar yüksel-
dikçe nesiller arası normatif dayanışma da yükselmektedir. Netzer (1994), tarafından
yapılan çalışmada ise 9 maddenin de faktör yükleri 0,48’in üzerinde çıkmıştır, ölçek üç
boyutludur ve Chronbach’s alpha güvenirlik katsayısı of 0.68 bulunmuştur. Analizler
sonucunda nesiller arası duygusal dayanışma ölçeği ve normatif dayanışma ölçeğinin
geçerli ve güvenilir olduğu belirlenmiştir.
Verilerin Toplanması
Araştırma soru formuna ilişkin Hacettepe Üniversitesi Etik Kurul İzni 12 Ocak 2016
tarihinde alınmıştır. Araştırma verilerinin toplanmasında, Mayıs-Haziran 2016 tarihleri
arasında Ankara ilinin Çankaya, Keçiören ve Altındağ ilçelerinde yaşayan gönüllü ka-
tılımcılarla yüz yüze anket toplama yöntemi kullanılmıştır.
