40
Ahmet Tayfur Akcan
Türkiye’de nüfus yapısından kaynaklı olarak genç nüfus ve tarım ile uğraşan nüfusun
fazlalığı gösterilebilir. Özellikle ülkenin doğu kesimlerinde genç nüfus artış hızının fazla
olması ve girişimciliğin az olması sebebi ile ülke içi göç hareketlerinin tetiklenmesi, genç
işsizliğin artmasını sağlamaktadır. Tarım ile uğraşan nüfusun fazla olması da özellikle mi-
ras sonucunda tarım alanlarının bölünmesi ve yetersizliği genç işsizliği ve iç göçü artıran
nedenlerdendir.
Eğitim sisteminin statik yapıya kavuşamaması ve reel sektörün ihtiyaçlarını karşılayama-
ması genç işsizliğin artmasında önemli rol oynamaktadır. Bu durumun aşılması için hayat
boyu öğrenme sürecinin eğitim sisteminin her dönemine yayılması ve gerekli destekleme-
lerin sağlanması gerekmektedir.
Diğer bir sebep ise işgücü piyasasında devlet kaynaklı sebeplerdir. Devlet kaynaklı temel
sorunlar, uygulanan istihdam ve işsizlik politikalarının yeni boş pozisyonlar oluşturmaya
ve gençlere yönelik olmaması olarak gösterilebilir. Bu temel dayanak altında ise bazı alt
sebepler vardır. Bunlar;
1. Siyasal istikrarsızlık,
2. Koalisyon hükümetlerinin zayıflığı,
3. İşgücü piyasası ile çelişen yasal düzenlemeler,
4. Kurumsal düzenlemelerdeki eksiklikler,
5. Tasarruf mevzuatına verilen güvencenin uzun sürmesi ,
6. Borçlanmanın iç piyasadan yapılması,
7. Hatalı kur politikaları ,
8. Müdahaleci devlet politikalarının finansmanlarının kamu bankalarından sağlanması
olarak sıralanmaktadır.
Genç işsizliğin artmasındaki en önemli nedenlerden biri küreselleşmedir. Küreselleşme ile
birlikte dünya üzerinde talep edilen işgücünün niteliğinde değişmeler olmaktadır. Bilginin
öneminin arttığı işgücü piyasasında, niteliksiz işgücüne talep azalmaktadır. Bu durum aynı
zamanda yeni iş pozisyonlarının doğmasına da sebep olmaktadır. Dolayısıyla istihdam
politikaları ve eğitim politikalarının paralellik göstermesi gerekmektedir (Çondur ve Bölük-
baş 2014: 80). Birbirinden bağımsız belirlenen istihdam ve eğitim politikalarının etkinliği
de azalmaktadır. Ancak Türkiye’nin istihdam yapısı incelendiğinde, tarım ekonomisinin
ekonomide ağırlığının fazla olması sebebi ile küreselleşmenin etkisinin işgücü piyasasın-
da yeterince gerçekleşmediği görülmektedir. Tarım ekonomisinde makineleşmeye geçişin
nispeten daha yavaş olması bu durumun nedeni olarak gösterilebilir.
Küreselleşmenin genç işsizlik üzerindeki diğer etkisi de istihdam oluşturmayan büyüme
ile olmaktadır. Bu durumun temel sebepleri ise imalat sanayinin yeterince gelişememesi,
finans sektörünün ekonomide ani yükselişi ve belirleyici sektör konumuna gelmesi ve ko-
nut yatırımlarının ekonomideki ağırlığının artmasıdır (Mütevellioğlu v.d. 2010: 210). Özel-
likle dış ticaret dönüşümü sonrasında ithal ikameci sanayileşme stratejisinin terk edilmesi
