70
Fildişi Kule
’den deyimi birçok anlamlar taşıyor onun
için, ama bir tepkiyi de dile getiriyor bence: Bu, ay-
dınlar arasında kurmak istediği diyalogun gerçekle-
şememesine bir tepkiydi. Oysa o, daha önceleri fil-
dişi kulelerin karşısında olmuştu. Birçok yazısında
bunu belirtti. Örneğin Voltaire için şöyle diyordu:
‘O, fildişi kulede süslü mısralar avlayan yarı mistik
bir sanat züppesi değil, kulağını sınıfının nabzına
dayayan bir kavga adamı.’ Bu kadar beğendiği Vol-
taire’i son yıllarında eleştirmekten çekinmedi, şöyle
dedi: ‘Voltaire, bütün ihtişam ve sefaletiyle Fransız
burjuvazisidir, hayâsız bir tefeci, hilekâr bir müteah-
hit galiba esir tüccarı.’ Ama onun şu özelliklerine de
toz kondurmadı: ‘Voltaire, her haksızlığa düşman,
her düşünceye saygılı, özgürlüğün gözünü budak-
tan sakınmaz baş koruyucusu.’
Bir dönemin aydınlarının ve Türk toplumunun
macerasına ışık tutan bu büyük düşünce işçisi, Cemil
Meriç’in anısı önünde saygılarımla eğiliyorum.”
7
Destanlık Çile
Bir Dünyanın Eşiğinde,
bize nice yeni eşikler aştırmıştı.
Bu Ülke,
yönsüz bakışlarımıza bizden bir hedef
çizmişti.
Mağaradakiler
’le hapsolduğumuz ‘mağara’ya taze
ışıklar düşmüştü.
Kırk Ambar
’la düşüncenin uzak enlemlerine
ulaşmıştık.
7 Aslan Kaynardağ;
Toplumumuzun Macerasına Işık Tuttu
, Cemil Meriç
Eki, Hürriyet Gösteri, S. 106, Eylül 1989.
