26
Emre Erdoğan
Hanelerin gelir düzeyiyle gençlerin teknoloji kullanımı arasında bir doğrusal ilişki bulun-
maktadır. En yüksek gelir grubundaki gençler, en düşük gelir grubundaki gençlere kıyasla
daha fazla teknolojiye erişebilmektedir, bu da teknoloji kullanımında bir sınıfsallığa işaret
etmektedir.
Bağımlı değişken olarak siyasal katılımı kullandığımızda -ki 2. Modelde önemli bir ağırlığı
bulunmaktaydı- lise ve üniversite mezunlarının diğer gençlere kıyasla daha yüksek katılım
skorları olduğunu görmekteyiz, beklendiği üzere eğitimin bu tür geleneksel olmayan siya-
sal katılım üzerinde pozitif bir etkisi bulunmaktadır. Ev gençleri diğer gençlere kıyasla daha
az katılmaktadır (β
Ev Genci
=-0.088). Gelir düzeyine baktığımızdaysa iki değişkenli analizde
gözüktüğü üzere doğrusal olmayan bir ilişki bulunmaktadır, sadece ortadaki yüzde 20’lik
kesimdeki gençler daha düşük siyasal katılım skoruna sahiptir (β
Orta
=-0.10). Bu rakamlar,
siyasal katılımın açıklayıcı değişkenlerinin model dışında kaldığını göstermektedir.
Bütün bu modeller, kaynaklar yaklaşımının büyük ölçüde geçerli olduğunu göstermekte-
dir. Daha fazla kaynağa -eğitim, gelir, boş zaman- sahip olan gençler, daha fazla teknoloji
kullanım skorlarına sahiplerdir, teknoloji kullanımın da İnternet’te siyasal katılımın davranış
boyutu üzerindeki yüksek etkisi göz önünde tutulduğunda, bu değişkenlerin etkisi art-
maktadır. Modele teknoloji kullanımını eklediğimizde daha önce anlamlı etkisi olan eğitim
düzeyi, çalışma durumu ve hane zenginliğinin katsayılarının istatistiksel anlamlılığını kay-
betmesi, buna karşılık bu değişkenlerin teknoloji kullanımı üzerinde anlamlı etkisi olması;
teknoloji kullanımının İnternet’te siyasal katılımın davranışsal boyutu üzerinde önemli bir
“aracılık” (mediation) rolü olduğunu söyleyebiliriz, başka bir deyişle gözlemlediğimiz eği-
tim, gelir, boş zaman gibi değişkenlerin İnternet’te siyasal katılım üzerindeki etkisi büyük
ölçüde bu kaynaklara sahip kişilerin daha fazla teknoloji kullanmalarından kaynaklanmak-
tadır.
Pekiyi, siyasal katılım böyle bir aracılık rolü üstlenmekte midir? Başka bir deyişle değiş-
kenlerin İnternet’te siyasal katılım üzerindeki etkisini, siyasal katılım üzerindeki etkileriyle
açıklayabilir miyiz? Bu soruya yanıtımız “kısmen” olur. Eğitim düzeyine baktığımızda daha
yüksek eğitimli gençlerin daha fazla katıldıklarını görüyoruz, dolayısıyla bu gençlerin İn-
ternet’teki siyasal katılımlarının yüksek olmasının nedenlerinden biri gerçek hayatta da
siyasal katılım göstermeleridir. Yine çalışma durumuna baktığımızda ev gençlerinin düşük
siyasal katılım göstermelerinin nedenlerinden biri de gerçek hayatta da düşük siyasal ka-
tılım skorlarına sahip olmalarıdır. Dolayısıyla siyasal katılımın aracılık rolünün düşük olduğu
öne sürülebilir.
