GENÇLİK ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
29
İnternet ve Siyasal Katılım: Türkiye Gençliği Üzerinden Bir Değerlendirme
Birinci ve ikinci modelleri karşılaştırmamız, daha önce derinlemesine tartıştığımız tekno-
loji kullanımı ve “offline” siyasal katılımın belirleyicileriyle birlikte yorumlandığında anlamlı
sonuçlar çıkarmamızı sağlamaktadır. Daha önceki paragraflarımızda teknoloji kullanımı
açısından bir cinsiyet uçurumu olduğunu, yaş grupları arasında farklılıklar gözlemlendiğini
belirtmiştik. Ayrıca eğitim düzeyi ve hane zenginliği arttıkça da teknoloji kullanımı artmak-
tadır, öğrenciler diğer gençlere kıyasla daha fazla teknolojiye aşinadır. “Offline” siyasal
katılım söz konusu olduğunda daha yüksek eğitimlilerin daha fazla, ev gençlerinin ve orta
gelir grubundakilerin daha az siyasal katılım gösterdiği de yukarıdaki tablodan anlaşıl-
maktadır.
Bütün bu rakamlar göz önünde tutulduğunda, teknoloji kullanımının tıpkı İnternet’te siya-
sal katılımın davranışsal boyutunda olduğu gibi bir aracılık rolü oynadığını söyleyebiliriz.
Teknoloji kullanımı üzerinde anlamlı etkisi olan değişkenlerin İnternet’te siyasal katılımın
işlerliği hakkındaki yaş grubu farklılıkları kısmen, eğitim ve hane zenginliğinden kaynak-
lanan farklar tamamen teknoloji kullanımından kaynaklanmaktadır, başka bir deyişle tek-
noloji kullanımı tamamen aracılık etmektedir. Siyasal katılımın böyle bir işlevi olduğunu
söyleyemeyiz.
Sonuç
Makalemizin ana sorusunu yaygınlaşan ve gündelik yaşamımızın ayrılmaz bir parçası ha-
line gelen İnternet’in, gençlerin siyasal katılımı üzerinde olumlu bir etkisi olup olmadığı
olarak tanımlamıştır. Kısa bir değerlendirmesini yaptığımız kuramsal tartışmalar bu konuda
farklı yaklaşımların olduğunu göstermiştir. İyimser yaklaşım, İnternet’in sağladığı olanakla-
rın daha önce katılmamış bireyleri siyasete katılmaya çekeceği, katılanların da katılım dü-
zeylerinin artacağını öngörmektedir. İnternet’in geleneksel ve geleneksel olmayan katılım
biçimlerinden farklı, “offline” bir benzeri olmayan yeni bir katılım mecrası olarak ön plana
çıktığını söyleyenler de olmuştur.
“Hareketlilik” tezini savunan iyimserlerle aynı görüşü paylaşmayan bir grup da İnternet’in
bireylerin sosyal ilişkilerini geliştirecekleri zamanı çalacağını, bu nedenle de önce sosyal
sermayenin oluşumuna, daha sonra da siyasal katılıma ket vuracağını savunmuştur. Siya-
sal katılımın bir hesap meselesi olduğu varsayımından yola çıkan, ancak katılımın maliye-
tini karşılayabilecek kaynaklara – maddi olanaklar, boş zaman, beceriler ve ilişkiler- sahip
olan bireylerin katılım göstereceğini öne süren “kaynaklar” yaklaşımını benimseyenler ise,
İnternet üzerinden katılımın da bir kaynak meselesi olduğunu ve ancak gerekli kaynakla-
ra sahip olan bireylerin katılacağını öngörmüşlerdir. “Pekiştirme” yaklaşımı dediğimiz bu
yaklaşım, İnternet üzerinden siyasetin de “güçlünün silahı” olarak kalacağı kanısındadır.
Türkiye gençliğini temsil eden 1804 kişiyle Ocak 2016’da yürüttüğümüz araştırma çalış-
ması, “Pekiştirme” yaklaşımını doğrular bulgular ortaya koymuştur. Gençlerin İnternet’te
siyasal katılımının davranışsal ve algısal boyutları olduğu, bu iki boyutun belirleyicileri ara-
sında farklar bulunduğu görülmüştür. İki değişkenli analizler davranış boyutunda erkek-
