90
Ejder Okumuş
mekte ve kendisine cezp etmektedir (Berki & Keskioğlu, 1991, s. 212). Hz. Peygamber, en
güzel ahlâk timsalidir (Okumuş, 2014a).
Hz. Muhammed’in en önemli ve dikkat çeken eminlik yönü, O’nun güzel ahlâkıyla doğ-
rudan ilgilidir, daha doğrusu güzel ahlâkının bir yansımasıdır. Kur’an’da İslam Peygam-
beri’nin “güzel örnek” (Ahzab 33/21) olarak ifade edilmesi, bize Müslüman şahsiyetinde
güzel ahlâkın ne kadar önemli olduğunu göstermektedir. Peygamber Efendimizin güzel
ahlaka teşvik eden ve kötü hasletlerden men eden hadisleri ise ciltler dolusu kitaplar oluş-
turacak kadar çoktur. Hiç şüphesiz O, sadece bu sözleri söylemekle kalmamış, güzel ah-
lakı bizzat yaşayarak insanlara örnek olmuş ve öğretmiştir. Bu yüzden O’nun ahlakı, İslâm
imanı ve ahlakının model tatbikatını oluşturmaktadır.
Bütün bu ahlâkî hususlar açısından gençliğin durumunun incelenmesi de oldukça önem-
lidir. Yahudi, Hıristiyan, Müslüman vd. birey ve grupların ahlâkî boyutlarının kendi dinleri
ve inançlarının ahlâkî direktiflerine uygun olup olmadığı hususu, üzerinde düşünülmeye ve
araştırılmaya değer bir konudur.
Sorumluluk Ahlâkı ve Gençlik
Sorumluluk, doğrudan ahlâkla ilgilidir. Bugün gençlerin, modern toplumda ahlâkî bir prob-
lematik olarak karşımıza çıktıkları en önemli noktalardan biri, sorumluluk ahlâkıdır.
Gençlerin sorumluluk anlayış ve ahlâkları farklıdır. Modern toplumda gençler, sorumluluk
ahlâkına farklı yaklaşmaktadırlar. Modern toplumun gençleri, topluma, eşyaya, doğal çev-
reye karşı sorumluluklarını, hakçılık, bireycilik, pragmatizm, zevke düşkünlük, boş zaman,
internet, dijital ilişkiler ve tüketimciliğin etkisi altında kalarak algılamaktadırlar.
İstismar Nesnesi Olarak Gençlik
Modernlik, gençleri çok yönlü ve derinlikli istismarlar ağının nesnesi haline getirmiştir.
Modern toplumda gençlik, birçok noktada istismar edilmekte, kötüye kullanılmakta, sö-
mürülmekte, suistimale maruz kalmaktadır. Modern toplumlarda tüketim istismarı, beden
istismarı, din istismarı, boş zaman ve eğlence istismarı, şiddet istismarı, terör istismarı gibi
bir dizi istismarın nesnesi olan gençlik, birçok alanda olduğu gibi ahlâk alanında da boca-
lamalar yaşamaktadır. Ahlâkta istismar konusu olarak modern toplum gençleri, tüketim,
beden, din, boş zaman, eğlence gibi noktalarda ahlâkî istismara maruz kalabilmektedirler.
Tüketim
Tüketim, modernitenin ve modern toplumun en ayırt edici özelliklerinden biri olarak kar-
şımıza çıkmaktadır. Modern toplumun tüketim toplumu olduğu üzerine önemli tespitler ve
araştırmalar bulunmaktadır. Tüketim toplumu olarak modern toplumda, tüketimin, tüke-
tim çılgınlığının, tüketimciliğin en çok etkilediği toplumsal kategori muhtemelen gençlik-
