92
Ejder Okumuş
Modern gençlik, bir ahlâkî kriz ve belirsizlik atmosferinde adeta kıskaca alınmış durumda-
dır. Sekülerleşme ve amaçsızlık, gençliğin ahlâkî krizinde önemli etkenlerdir.
Sanal Sosyolojik Dünyalarda Gençlik
İnternet sosyolojisinin verileriyle bakılacak olursa, bugünün gençliğinin zamanının ciddi
bir kısmının internette dijital veya sanal dünyalarda geçtiği söylenebilir. Modern toplumun
neredeyse bütün birey, grup, zümre, sınıf veya kategorileri, ama başta gençleri, günlük
zamanlarının önemli bir bölümünü internet ile ve internette geçirmekte, harcamakta, hatta
belki tüketmektedirler. İnternette sanal toplumsal gerçeklikler oluşmakta, başta gençler
olmak üzere insanlar, sanal toplumsal ilişkiler, alışverişler, aileler, gruplar, dijital cemaatler
dünyasında yaşamaktadırlar. Gençler, sanal sosyolojik dünyalarda çok farklı etkileşimlere
girebilmekte, gerçek toplumsal etkileşimlerden kopmakta ve sanal gerçekliklerle varol-
maktadır. Gençler, sanal gerçeklikler dünyasına girmekle, aile gerçekliğinden, anne-ba-
basından, kardeşlerinden, akrabalarından uzaklaşmakta, yeni aileler, kardeşler, akrabalar
edinmektedirler. Sanal sosyoloji, gençlerin sosyolojisi haline gelmektedir.
İnternet sosyolojisi açısından gençlerin sanal dünyaya yönelmeleri bağlamında en önemli
hususlardan biri de hiç şüphesiz ahlâktır. İnternette sanal bir ahlâkî durumdan bahsetmek
mümkündür. Sanal ahlâk, gençleri sanal dünyalarıyla sınırlı kalmayacak genişlikte etkile-
mektedir. Sanal ahlâk, gençlere, olaylara, eşyaya, insanlara, nispeten daha geniş, daha
serbest, daha esnek bir yaklaşım imkanı vermektedir. Gençler, gerçek hayatta kullanma-
dıkları dili internette sanal ilişkilerde, görüşmelerde, konuşmalarda kullanabilmektedirler.
Gerçek dünyada ahlâkî sınırlılıklardan, toplumsal normlardan dolayı yapamadıkları şeyleri,
sanal dünyada kolayca, özgürce yapabilmektedirler. Sanal dünyada var olan her türlü sınır
tanımaz çıplaklık kültürünün bir parçası haline gelebilmektedirler. Bedenlerini istedikleri
şekilde paylaşabilmekte, gösterime çıkarabilmekte, sanal cemaatine veya etkileşim ağın-
da bulunan herkese gösterebilmekte, hatta pazarlayabilmektedirler.
Sanal gerçeklikler dünyasının sanal ahlâkî yaklaşımında, gençler, çok farklı ahlâkî durum-
larla karşı karşıyadırlar. Bu ahlâk, gençlerin hayata bakışlarında, toplumsal ilişkilerinde,
aile ilişkilerinde, toplumsal normlara yaklaşımlarında, saygı ve sevgi anlayışlarında vs.
önemli değişiklikler, paradokslar, gerilimler doğurmaktadır.
Gençlerin Ahlâkında Paradoksal Durum
Gençlerde yukarıda sıralanan ve değerlendirilmeye çalışılan ahlâkî durumlar, esasen çok
net bir tablo ortaya koymamaktadır. Gençlerin yerel, ulusal ve uluslararası/küresel olaylar
ve gelişmeler karşısında ortaya koydukları tutumlara bakılırsa, belli zamanlarda ve belli
konularda ahlâkî duyarlılık ve duruşun, başka zamanlarda ve başka konulardakine zıt bir
biçimde çok net olarak ortaya konulduğu görülür. Örneğin küreselleşmenin getirdiği prob-
lemler, savaşlar, terörizm, darbeye karşı direniş gibi konularda dünya çapında bir gençlik
duyarlılığı görülebilmektedir. Bu noktada Türkiye’de 15 Temmuz 2016 kanlı askerî darbe
