GENÇLİK ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
67
Üniversite Öğrencilerinin Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi Algısı: Konya Örneği
Tablo 16. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi Denilince…
Cevaplar
N Cevaplar
İçindeki %
Katılımcılar
İçindeki %
Yeni Türkiye
144
20,4
36,9
Güçlü yürütme
138
19,6
35,4
İstikrar
114
16,2
29,2
Otoriter bir yönetim
90
12,8
23,1
Diktatörlük-Tek Adamlık
63
8,9
16,2
Güçlü kuvvetler ayrılığı
63
8,9
16,2
Türkiye’nin bölünmesi-
kutuplaşması
36
5,1
9,2
Demokrasi
24
3,4
6,2
Federal yapının gelmesi
21
3,0
5,4
İstikrarsızlık
12
1,7
3,1
Toplam
705 100,0
-
Not: Katılımcılar birden fazla seçenek işaretleyebilmişlerdir.
Verilen cevaplar incelendiğinde cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi deyince katılımcıların
aklına ilk olarak “Yeni Türkiye” fikri çağrışmaktadır. İkinci olarak “güçlü yürütme”, üçüncü
olarak ise “istikrar” gelmektedir. Daha sonra sırasıyla, “otoriter bir yönetim”, “diktatör-
lük-tek adamlık”, “güçlü kuvvetler ayrılığı”, “Türkiye’nin bölünmesi-kutuplaşması”, “de-
mokrasi”, “federal yapının gelmesi” ve “istikrarsızlık” çağrıştırdığı tespit edilmiştir. Elde
edilen bulgulara göre katılımcıların cumhurbaşkanlığı ile ilgili ilk üç sırada ifade ettikleri
çağrışımların olumlu olduğu görülmektedir.
Türkiye parlamenter sistemin işleyiş sorunlarının olduğu pek çok tecrübeye sahiptir. Bu
sorunlar arasında hükümetlerin kısa ömürlü olması ve istikrarsızlık yürütme organının et-
kinliğini ve kamu yönetiminin işleyişini zayıflatabilmektedir (Bilir, 2017, ss. 1-2). Özellikle
tek başına bir siyasal parti iktidarda değilse çok partili bir hükümet etme anlayışı siste-
mi kilitleyebilmektedir (Heywood, 2012, s. 401). Bu açıdan güçlü yürütme ve istikrarın
gençler arasında önemli birer talep olarak öne çıktığı görülmektedir. Nitekim başkanlık
sisteminin parlamenter sisteme göre ayırt edici özelliklerinin başında, daha fazla kuvvetler
ayrılığına dayanması ve daha fazla yönetsel istikrarın sağlanması gelmektedir (Çolak ve
Uzun, 2017,s. 199).
Otoriter yönetim ve tek adamlık algıları ise Türkiye’de genel olarak politik liderler üzerin-
den şekillenmektedir. Bununla birlikte karizmatik liderler ne kadar önemli olursa olsun
Türkiye’nin 1970’lerde Demirel, Ecevit, Erbakan ve Türkeş gibi güçlü liderlerine karşın ko-
alisyon hükümetlerinin varlığı politik ve ekonomik ilerlemeleri yeterince sağlayamamıştır.
Bu sebeple liderlik kabiliyetinden öte güçlü bir yürütme organını tasarlamak ve oluşturmak
