68
Önder Kutlu & Erhan Örselli & Selçuk Kahraman
önem kazanmaktadır. Bu açıdan cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin güçlü hüküme-
ti ve güçlü liderliği bir arada sağlayabileceği savunulmaktadır (Güngör, 2017,ss. 59-60).
Bu noktada toplumsal algı açısından tek adamlık ya da otoriterleşme ile güçlü yürütme
olguları birbirlerinin zıttı olarak değerlendirilebilir. Nitekim çeşitli saha çalışmalarında tek
adamlık ve otoriterleşme kaygıları da dikkat çekmektedir (Akyürek vd., 2013, ss. 2-3).
Kuşkusuz yönetsel ve politik yaklaşımlardaki farklılık olumlu ya da olumsuz bu tür söylem-
leri de etkileyebilmektedir.
16 Nisan 2017 öncesinde Anayasanın 101. maddesinde Cumhurbaşkanı seçilen kişinin
kendi partisi ile ilişiğinin kesileceği hüküm altına alınmıştır. Yeni değişiklikle partili devlet
başkanlığı modelinin yolu açılarak bir cumhurbaşkanı seçildikten sonra da herhangi bir
siyasi parti üyesi olabilir ya da olmaya devam edebilir (Küçük, 2017,s. 163). Esasında Tür-
kiye’nin ve Batılı demokratik sistemlerin politik ve yönetsel tarihi dikkate alındığında bazı
ülkelerde uygulanan ve “tarafsız” ve “partiler-üstü” olarak tanımlanan devlet başkanlarının
çoğu kez ya doğrudan bir siyasal hareket içerisinden geldiği ya da bir ya da daha fazla
siyasal hareketin desteği ile göreve geldikleri görülmektedir. Bu açıdan tam tarafsızlık ve
tam bir a-politik tavır beklenmesi pratikte çok da karşılaşılan bir durum değildir.
Diğer yandan katılımcılara cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi ile ilgili bir dizi önermeye ne
ölçüde katıldıkları sorulmuştur. Katılımcılara verilen bu ifadeler üç ana grupta sınıflandırıl-
mıştır. İlk grupta cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin olumlu yanları, ikinci grupta cum-
hurbaşkanlığı hükümet sisteminin olumsuz yanları ile ilgili önermeler ve üçüncü grupta ise
referandum sürecinde mecliste bulunan dört siyasal partinin seçim çalışmaları hakkında
önermelere yer verilmiştir. Elde edilen bulgular Tablo 17’de düzenlenmiştir.
Tablo 17. Katılımcıların Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi İle İlgili Algıları
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi…
Kesinlikle
katılıyorum
Katılıyorum
Ne katılıyor ne
de katılmıyorum
Katılmıyorum
Hiç katılmıyorum
Cevapsız
Ortalama/ss
Katılım Düzeyi
2*
Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi ile ilgili olumlu yargılar
Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi ile
daha hızlı karar alınacak
Sayı
153 135 42 27 24 9
2,03
79,21
%
39,2 34,6 10,8 6,9 6,2 2,3 1,16
Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi
ile Parlamenter sistemdeki çift başlılık
ortadan kalkacak
Sayı
153 135 33 36 24 9
2,06
78,74
%
39,2 34,6 8,5 9,2 6,2 2,3 1,19
Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi
koalisyonları önleyerek istikrarı sağlar
Sayı
162 108 48 42 18 12
2,22
78,73
%
41,5 27,7 12,3 10,8 4,6 3,1 2,20
Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi ile
güçlü yürütme mümkün olacak
Sayı
129 144 36 51 27 3
2,23
75,35
%
33,1 36,9 9,2 13,1 6,9 0,8 1,23
