10
Vehbi Bayhan
Topluma katılımın sivil toplum kuruluşları aracılığıyla olması toplumda demokrasinin ge-
lişmesi açısından da önem taşımaktadır. Sosyal sorumluluk, paylaşım ve aktif vatandaşlık
sivil toplum kuruluşlarında katılım ile daha işlevsel oluşmaktadır (Bayhan, 2014: 87).
Aktif vatandaşlık literatürünün de gösterdiği gibi, gençler tarafından yürütülen faaliyetler
ve gönüllü çalışmalar, onların kendilerine olan güvenlerini arttırmaktadır. Araştırmalar gös-
teriyor ki, gençleri topluma hizmet eden faaliyetlere dâhil etmek, onların kişisel gelişimi,
vatandaşlık duygusu, sosyal sorumluluğu, bilgisi, akademik yetenekleri ve kariyer özlem-
leri üzerinde ciddi olumlu etkiler yaratmaktadır (UNDP, 2008: 80). Topluma katılma fırsatı,
aileden başlayarak bütün sosyalleşme kurumlarında çocuk, ergen ve gençlere verilmelidir.
2. Gençlerin Topluma Katılma Örüntüleri
Gençlerin topluma katılım örüntüleri, ekonomik katılma, siyasi katılma, sosyal ve kültürel
katılma ile küresel bilişim toplumunda yeni katılma biçimi: e-katılım çerçevesinde analiz
edilebilir. Bireyin toplumda ontolojik olarak mevcudiyeti, hayatını kazanmak ve sürdür-
mek için iş ve istihdam imkânına; demokratik düzende siyasi katılımına; toplum içindeki
sosyal ve kültürel katılımına göre inşa edilmektedir. 21. Yüzyılın toplum biçimi olan bilişim
toplumunda değişen iletişim biçiminin temelinde yer alan internet, bütün sosyal ilişkileri
değiştirmektedir. Bu çerçevede, topluma katılım süreci de yeni form olarak e-katılım bağ-
lamında gelişmektedir.
2.1. Ekonomik Katılma
Türkiye’de gençlerin en çok istediği şey, doğru düzgün bir iş bulmaktır. Gençliğin Duru-
mu Araştırması’na (2008) göre, gençlerin %49,1’nin en çok istediği şey “iyi bir iş”, daha
sonra %18,1 ile “saygınlık” ve %16,9 ile “sevgi” cevabıdır (UNDP, 2008: 57). Bayhan’ın
(2013) araştırmasında da, gençliğin en önemli sorunu (%51) “işsizlik” olarak ifade edilmiş-
tir. Örneklemin %28’i psikolojik sorunlar, %16’sı toplumsal baskı ve %4’ü cinsel sorunları
belirtmiştir (Bayhan, 2013: 146).
Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından yayımlanan rapora göre küresel genç işsizliği
oranı, 2016’da yüzde 13,1’e ulaştı. İtalya, İspanya, Yunanistan, Bosna Hersek, Sırbistan,
Tunus, Güney Afrika ülkelerinde gençler arasındaki işsizlik oranı 2016 yılı itibariyle genel
olarak yüzde 35’in üzerindedir (Kılıç, 2016). Genç nüfusta (15-24 yaş) işsizlik oranı Türki-
ye’de 2017 yılı itibariyle %20,6’dir (TÜİK, 2017).
Türkiye’de işsizliğin artmasının sonuçlarından biri olan NEET (çalışmayan, okumayan,
herhangi bir eğitim almayan “ev genci” ) oranlarındaki yükselmedir. Ev gençlerinin büyük
kısmını genç kadınlar oluşturmaktadır (Habitat, 2017: 25). Hanehalkı işgücü araştırması
sonuçlarına göre; ne eğitimde ne istihdamda olan gençlerin oranı 2016 yılında %24 oldu.
Bu oran, genç erkeklerde %14,6, genç kadınlarda ise %33,5 oldu (TUİK, 2017a). “Ev gen-
ci” kategorisinde evde oturanlar, okul bitirip istihdam imkânı bekleyen genç erkek ve genç
kızlar, ev hanımları ve okumayan ev kızlarından oluşmaktadır.
