GENÇLİK ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
7
İnternet ve Siyasal Katılım: Türkiye Gençliği Üzerinden Bir Değerlendirme
İnternet’in sağladığı olanaklar sayesinde son yirmi yılda toplum yapısı değişmiş ve 1980
doğumlu, yoğun olarak teknoloji kullanan ve neredeyse evrensel bir “millenials” kuşağı-
nın doğuşuna yol açmıştır. Bu kuşak sadece teknoloji kullanımında değil, hemen hemen
bütün davranış biçimlerinde ve alışkanlıklarında ebeveynlerinden farklı davranmaktadır
(Downing, 2006).
Yeni dönemin sağladığı olanakların bireylerin vatandaşlar olarak alışkanlıklarını değiştir-
melerine, yeni alışkanlıklar kazanmalarına ve demokrasinin karşı karşıya kaldığı katılım
sorununu ve “demokrasi açığını” çözmesine yardımcı olacağı konusunda iyimser bir bek-
lenti bulunmaktadır (Karakaya-Polat, 2005; Calenda ve Meijer, 2009; Norris, 2011). Bu
beklenti ülkemiz için çok daha önemlidir, çünkü ülkemizde siyasal katılım oranı diğer ül-
kelere göre düşük kalmaktadır (Kalaycıoğlu, 2008) ve İnternet’in bu katılım için bir fırsat
sunması mümkündür.
Makalemizde, İnternet’in siyasal katılım açısından sunduğu fırsatlara odaklanarak, bu de-
rece yaygınlaşan bir aracın bireylerin siyasal katılımları için bir alternatif olup olmayacağı-
nı tartışacağız. Tartışmamızın odağında gençler olacak, çünkü Türkiye’de gençlerin tıpkı
ebeveynleri gibi siyasal katılımdan uzak durduklarını bilmekteyiz (Erdoğan ve Uyan Se-
merci, 2017; Erdoğan 2008). Daha sonra göstereceğimiz üzere Türkiye’de gençler arasın-
da İnternete erişim oranları oldukça yüksektir. Bu makalede, yükselen İnternet erişiminin
siyasal katılıma dönüşüp dönüşmediğini tartışacağız.
Makalemiz, İnternet ve siyasal katılım arasındaki ilişki hakkında kuramsal tartışmalarla
başlayacak ve bu konudaki iyimser ve kötümser beklentileri, konuyla ilgili farklı hipotezleri
sergileyeceğiz. Daha sonra 2016 yılının Ocak ayında 1804 gencin katılımıyla yürüttüğümüz
araştırma çalışmasından yola çıkarak Türkiye’de gençlerin İnternet üzerinden siyasal katı-
lımlarını belirleyen faktörleri keşfetmeye çalışacağız
3
.
İnternet ve Siyasal Katılım: Kuramsal Tartışmalar
İnternet’in yaygınlaşmasıyla sağladığı olanaklar ve bu olanakların siyasal katılım açısından
anlamı büyük bir tartışmaya yol açtı, bu tartışma da henüz sona ermiş değil. Öncelikle
tartışmaya katılanların hemen hepsinin İnternet’in çok sayıda olanak sağladığı konusun-
da hemfikir olduğunu söyleyerek başlayalım. Tartışmanın ana konusu da İnternet’in ola-
nak sağlayıp sağlamadığı değil, bu olanakların vatandaşların siyasal katılım biçimlerini
dönüştürüp dönüştürmediği, daha önemlisi İnternet’in vatandaşları daha iyi vatandaşlar,
demokrasileri de daha iyi demokrasiler haline getirip getirmediğidir.
İnternet’in siyasal katılım açısından getirileri konusundaki tartışmaları iki ana başlık altında
toplayabiliriz. İyimserler ve kötümserler. İyimserler -ki hareketlilik hipotezi yanlıları olarak
da adlandırılabilirler- İnternet’in vatandaşların siyasal katılımı hem niceliksel olarak arttıra-
3
Bu makalede sunacağımız sonuçlar Avrupa Birliği’nin 7. Çerçeve Programı’ndan alınan destekle yürütülen araştırma
çalışmasın dayanmaktadır ( [FP7/2007-2013] Anlaşma no: 612782)
