GENÇLİK ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
177
Türkiye’de Kırsal Gençlik Açısından İstihdam ve Tarımsal İstihdamın Geleceği
Tarım dışı istihdam alanlarında, toplumsal cinsiyet ve bölgenin gelişmişlik derecesinin
önemli etkisi bulunmaktadır. Genç kadınlar için tarım dışı istihdam imkânı oldukça düşük
olup; bölgenin gelişmişlik derecesine bağlı olarak kadınlar hizmet sektöründe çalışabil-
mektedirler. Gerek kadın gerekse erkekler için hizmet sektöründeki işler genellikle vasıfsız
işlerden oluşmaktadır. Bunun dışında kamu sektörü de en çok çalışılmak istenen sektör-
lerin başında gelmektedir.
TÜİK tarafından hazırlanan işgücü istatistiklerinde genel olarak istihdam alanları (işteki du-
rum) dört başlık altında sınıflandırılmaktadır. Bunlar ücretli veya yevmiyeli çalışanlar; işve-
renler, kendi hesabına çalışanlar ile ücretsiz aile işçisi olarak çalışanlardır. Bu sınıflamaya
göre 15 yaş üstü nüfusun 2016 yılı oranları sırasıyla % 67.8 , % 4.6, % 17.1 ve % 10.5’tir
(TÜİK, 2017/d). 15-24 yaş grubu ile ilgili olarak işsizlik rakamları dışında (işteki durum vb.)
işgücü verisi bulunmamaktadır.
TÜİK’in yapmış olduğu sınıflamada “kendi hesabına çalışanlar” kırsal kesimde ücretsiz
aile işçiliğini ifade etmektedir. Ücretli ve yevmiyeli çalışanlar özellikle serbest meslek, me-
murluk, halı-kilim dokuma, parça başı iş vb. işlerde çalışmaktadır. Bunun dışında mevsim-
lik tarım işçiliği kırsal kesim için çok önemli bir istihdam alanı olmaya devam etmektedir.
Özellikle kadınların yaptığı mevsimlik tarım işçiliğinde 12-14 yaşından 70’li yaşlara kadar
olan kadınlar yoğun olarak çalışmaktadır.
Kırsal Gençlikle İlgili İstihdam Politikaları
İstihdam politikası, bir ülkede veya bir kuruluşta izlenen işgücü kullanım siyasetidir (Ano-
nim, 2017). OECD işsizlikle mücadelede izlenen politikaları 7 başlıkta toplamıştır
1
. Bunun
ilk beşi aktif, diğer ikisi pasif politikalardır ve gençlere dönük politikalar aktif istihdam po-
litikaları içinde kalmaktadır (Biçerli, M.K. 2004’den aktaran Ay, 2012). Türkiye’de istihdam
ve işsizlik sorunun çözümüne yönelik politikalar Ay (2012) tarafından “gelir desteği yapıla-
rak işsizlik sonuçlarını onarmaya yönelik önlem ve uygulamaları kapsayan pasif politikalar
yanında, işsizlerin beceri ve yeteneklerini artırmaya yönelik eğitim programlarını kapsayan
aktif politikalar” şeklinde özetlenmiştir.
2000’li yıllara kadar istihdam ve işsizlik sorununa gereken önem verilmemiş, hızla büyüyen
bir ekonominin yaratacağı çalışma olanakları ile birlikte sorunun kendiliğinden çözüle-
ceği beklentisi ağırlık kazanmıştır. 2000 yılından sonra KOBİ’lerin istihdam yaratma po-
tansiyellerinden azami ölçüde yararlanılmaya çalışılmış; kadın ve gençlerin istihdamı için
emek maliyetine yönelik teşviklerden ziyade işsizliği önleyici aktif istihdam politikalarına
daha fazla ağırlık verilmiştir (Ay, 2012). Bayraktar ve İncekara da (2013) pasif istihdam
politikalarının 20. yy ilk çeyreğinden sonra uygulama alanı bulduğunu vurgulamış; pasif
politikaların sorun çözmede yetersiz kalması nedeniyle aktif politika gereksiniminin ortaya
1
Kamunun eşleştirme ve danışmanlık hizmetleri 2)Mesleki eğitim 3)Sübvanse edilmiş istihdam (özel sektöre yönelik
sübvansiyon, kendi işini kuranlara yardım, doğrudan kamu sektöründe istihdam v.s.)
4)Gençlere yönelik politikalar
5)
Sakatlara yönelik politikalar 6)İşsizlik sigortası 7)Erken emeklilik
