- 8 -
SU GİBİ AKAN
GENÇLİK YILLARI
Semavi EYİCE
Kadıköy’de doğdum, büyüdüm, sokak sokak gezmişim ama
asıl İstanbul diyebileceğimiz surlar tarafını hiç bilmiyorum.
Bisiklet üstünde, elimde İsviçreli SeyyahErnestMamboury’nin
“İstanbul: Rehber-i Seyyahın” kitabıyla İstanbul’u dolaşmaya
başladım.
Ernest Mamboury, saltanat döneminde teknik üniversiteye
desinatör hocası olarak gelmiş. O sırada şehre gelen yabancı
arkeolog ve uzmanlara İstanbul’u gezdirmeye, rehberlik et-
meye başlamış. Bir süre sonra eski eserler uzmanına, bir tür
amatör arkeoloğa dönüşmüş. İstanbul’un 20’lere kadar çok
sayıda rehberi vardı. Örneğin Isambert’in İstanbul Seyyah
Rehberi ve başka seyyah kitapları... Bunlar içinde en üstünü
Mamboury’nin kitabıdır çünkü İstanbul’un her şeyini, eser-
lerinden lokantalarına kadar anlatır. Bu kitapları topladım.
Uzun süre rehber kitap olarak da kullanıldı. 1930’lardan sonra
Turizm Müdürlüğü başka rehberler tayin etti.
Ben elimde o rehberlerle başladım İstanbul’u çalışmaya. Ödev
için İstanbul’un hiçbir yerini bildiğim de yok. Bisikletle araş-
tırma yapıyordum ama o sırada bisikletlere plaka ve ehliyet
zorunluluğu geldi. Polis plakasız yakaladı mı bisiklete el koyu-
yordu. Plaka almam gerekti. Evdekiler düşündü bana İsmail
Hakkı eniştenin yardım edebileceğini söyledi. “Nerede bu
enişte bey?” Küçük Pazar Karakolu’nda. Küçük Pazar da nere-
si? Haliç’teki Atatürk köprüsünün surlar tarafındaki başında
yer alan bir karakol binası. Kadıköy’den vapurla Eminönü’ne
geçtim, sonra Küçük Pazar’a doğru yürümeye başladım.
