GENÇLİK ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
121
Gençlerin Siyasal Katılımı: Şırnak Örneği
düzeyi, eğitim düzeyi ve sosyal statüsünün gençlerin siyasi yönelimleri ve sivil katılımcı-
lıkları, parti belirlemeleri ve siyasal katılımları üzerinde etkisinin bulunduğuna dair kanıtla-
ra rastlanmaktadır (Jennings, Stoker ve Bowers, 2009:783; Verba, Schlozman ve Burns,
2003:6-7 Kroh ve Selb, 2009:1). Fakat bu çalışmada gençlerin ailelerine yönelik soruların
olmaması çalışmanın bir sınırlılığı olarak kabul edilir.
2015 yılının son çeyreğinde gerçekleştirilen çalışmada gençlerin siyasal katılım boyutla-
rını belirleyebilmek ve gençlerin demografik özelliklerinin (cinsiyet, yaş ve eğitim alanları)
ve gençliğe yönelik çalışmalar yapan kuruluşlara üyeliklerinin siyasal katılımları üzerinde
bir farklılık yaratıp yaratmadığını ölçebilmek için nicel bir araştırma yöntemi belirlenmiştir.
Analizde kullanılan veriler anket tekniği uygulanarak toplanmıştır. Tesadüfi örnekleme yön-
teminin kullanıldığı çalışmada örneklem büyüklüğünü belirleyebilmek için Ryan’ın (1995)
modeli kullanılmıştır. 2015 yılının son çeyreğinde Şırnak İl Merkezi’nde 14-19 yaş aralığın-
da toplamda 7.131 lise öğrencisi bulunmaktadır. Lise öğrencileri eğitim alanları bakımın-
dan 3. sınıftan itibaren eşit ağırlıklı ve sayısal olmak üzere bir ayrıma tutulduğu için lise 1
ve lise 2 sınıfları araştırma kapsamı dışında tutulmuştur. Şırnak İl Merkezi’nde 14-19 yaş
grubu gençleri temsil edecek örneklem sayısının belirlenmesi için Ryan’ın formülü uygu-
landığında 379 verinin yeterli olduğu görülmektedir.
Çalışmanın geçerliliğini ve güvenirliğini arttırmak için Şırnak İl Merkezi’nde 1789 öğrenciye
sahip çok programlı lisesinde 732 lise 3 ve lise 4 öğrencisine toplamda 700 anket derse
giren öğretmenler vasıtasıyla 2-16 Kasım 2015 tarihleri arasında elden dağıtılarak doldu-
rulmuştur ve 502 geçerli geri dönüş sağlanmıştır. Çalışma için literatür ve uzman görüşleri
ile geliştirilen ölçeğin öncelikle güvenirlik ve geçerlilik analizi yapılmıştır. Daha sonra açık-
layıcı faktör analizi ve temel bileşenler analizi ile Şırnak gibi gelişim sürecinde olan bir ilde
gençlerin siyasal katılım algıları ampirik odaklı olarak boyutlandırılmaya çalışılmıştır. Daha
sonra ölçekteki her faktör betimsel istatistik yöntemleri ile analiz edilmiştir. Son olarak
hipotezler ile gençlerin demografik özelliklerinin (cinsiyet, yaş ve eğitim alanları) ve genç-
liğe yönelik çalışmalar yapan kuruluşlara üyeliklerinin siyasal katılım eğilimleri üzerinde bir
farklılık yaratıp yaratmadığı test edilmiştir. Veriler normal dağılmadığı için hipotezler test
edilirken parametrik olmayan istatistik testleri kullanılmıştır. Araştırma kapsamında gelişti-
rilen ölçek gençlerin siyasal katılım eğilimlerine yöneliktir. Anketin geliştirilmesi aşamasına
(i) Şırnak İl Merkezi’nde gençlerin siyasal katılımına yönelik kavramsal yapılarına ait boyut-
ların ortaya çıkarılmasına yönelik kavramsal çerçevede kapsamlı bir literatür taramasına
yer verilerek çalışma konusu ile ilgili yapılmış araştırmaların temel boyutları saptanmış-
tır. (ii) Literatürden elde edilen bu temel boyutlar değerlendirilerek tüm boyutları temsil
edecek sayıda ve yeterlilikte olacak şekilde 14 maddeli ve beş̧
boyutlu bir ölçek içeriği
oluşturulmuştur. (iii) Ölçek gençlerin kimlik bilgilerinin saptanmasını, gençlerin gençliğe
yönelik çalışmalar yapan kuruluşlara üyeliklerini ve üyelik sürelerini, aktif olarak gönüllü bir
organizasyonda bulunmalarını, siyasal katılım eğilimleri ile bireysel karakteristik özellikle-
rinin değerlendirmesini kapsamaktadır. Ölçeğin analizleri SPSS v.23’de analiz edilmiştir.
