105
entelektüelin yeşerdiği arazideki çürük toprağı
gözler önüne sermektir. Elindeki eleği daha çok
bunun için kullanır ve başarır da.
18
SEKİZ:
Said; Meriç’in bahsetmeye lüzum görmediği
entelektüelin son elli yıllık serüveni üzerinde
yoğunlaşır. Bu bir yanıyla yazgısını paylaştığı
bir serüvendir. Entelektüele, doğal olarak kendi
yazgısının pencerelerinden bakar. Sürgünlüğün,
sömürgeciliğin, yabancılığın ve marjinalliğin bir
yaşantı ya da bakış açısını belirleyen faktörler olarak
entelektüel üzerindeki etkilerini önemser. Edward
Said, tam da Cemil Meriç’in konuyu kapattığı
yerden işe başlar.
DOKUZ:
Her ikisi de Doğulu olduğu hâlde, Batı’ya
ait bir kavramı ele alan Meriç ve Said’in kumaşları
birbirine hiç benzemez. Said, kendi Doğusunu,
Batılı kavramlar üzerinden yeniden inşa etmekten
öteye gidecek tezlere sahip değildir. Entelektüeli
ele alırken bağlantı kurduğu kavramlar, moda
düzeyinde olmasa bile, her birisi bir entelektüel
için moda olacak türden kavramlardır. Ele aldığı
kavramın tarihsel serüveni karşısındaki kaygısızlığı,
garip bir şekilde onu
Bazarov
’a
19
benzetmektedir:
Kaygılı, tedirgin, yenilmiş. Ayrıca o, başkalarının
sahasında durarak kendi kalesindeki golü önlemeye
18 Ali Ayçil; a.g.y.
19 Yevgeniy Bazarov, İvan Sergeyeviç Turgenev’in
Babalar ve Oğullar
romanındaki bir kahramandır. Romandaki baba ve oğul karakterleri iki
Rus jenerasyonu arasındaki artan bölünmüşlüğü, Yevgeniy Bazarov ise
nihilist görüşleri ve eski düzen karşıtlığı ile “ilk Bolşevik” leri temsil eder.
Yevgeniy Vasilyiç Bazarov, Nihilist bir fen bilimleri öğrencisidir. Doktor
olmak için çalışmaktadır. Ailesinin, gelenekçi Rus-Ortodoks görüşlerine
ve Kirsanov’un ağabeyinin liberal düşüncelerine meydan okuyan Bazarov,
nihilist düşünceleri ile Arkadi’nin akıl hocalığını yapmaktadır.