114
Ali Eryılmaz & Fatma Altınsoy
nın özel amacına dayanarak bir örneklem belir-lemektedir (Büyüköztürk, Kılıç-Çakmak,
Akgün, Karadeniz ve Demirel, 2008, ss. 90). Bu araştırmada, araştırma grubunun belirlen-
mesinde amaçlı örnekleme çeşitlerinden, Maksimum Çeşitlilik Yöntemi benimsenmiş ve
bu bağlamda evrenin temsili göz önünde bulundurularak, bireylerin seçilmesinde Anadolu
lisesinde öğrenim görmek, psikiyatr tanı almamak ve 15-17 yaş aralığında olmak durumu
dikkate alınarak katılımcılar seçilmiş ve ölçme araçları bu bireylere uygulanmıştır.
Araştırma kapsamında kullanılan veri toplama araçları 219 katılımcıya uygulanmıştır. Veri
analizleri öncesi, katılımcıların veri toplama araçlarına verdikleri yanıtlar gözden geçirilmiş-
tir. Psikiyatr tanı alan iki öğrenci örneklemden çıkarılmıştır. Sonuçta analizler onuncu ve on
birinci sınıflarda eğitim alan 112 kız (51.6 %) ve 105 (48.4 %) erkek lise öğrencisi olmak
üzere toplam 217 katılımcıdan elde edilen verilerle gerçekleştirilmiştir. Kız öğrencilerin
yaş ortalaması 15.31 ve standart sapması 0.043 iken; erkek öğrencilerin yaş ortalamaları
16.40 ve standart sapması 0.058’dır.
Tablo 1. Çalışma Grubunun Demografik Özelliklerine Ait Frekans ve Yüzde
Dağılımları
Seçenekler
1
2
Toplam
Cinsiyet
Kız
Erkek
-
n
112
105
217
%
51.6
48.4
100
Sınıf
10. sınıf
11. sınıf
-
n
121
96
217
%
55.8
44.2
100
Veri Toplama Araçları
Araştırmada, Kişisel Bilgi Formu, Okula Aidiyet Duygusu ve Genel İhtiyaç Doyumu Ölçek-
leri kullanılmıştır. Ölçeklerin psikometrik özelliklerine ait bilgiler aşağıda yer almaktadır:
Kişisel Bilgi Formu:
Katılımcıların yaş, cinsiyet ve eğitim durumları gibi demografik özel-
liklerine ilişkin bilgiler kişisel bilgi formu aracılığıyla elde edilmiştir.
Genel Temel İhtiyaç Doyumu Ölçeği:
Bu çalışmada ihtiyaç doyumuna ait veriler Genel
Temel İhtiyaç Doyumu Ölçeği aracılığıyla toplanmıştır. Ölçek Deci ve Ryan (1991) tarafın-
dan geliştirilmiştir. Bu araç 21 maddeli; 7’li likert tipidir (s. 237- 288). Ölçek; yetkinlik (6
madde), özerklik (7 madde) ve ait olma (8 madde) olmak üzere toplam üç boyutludur. Öl-
çekten alınabilecek puan aralığı 21- 147’dir. Ölçeğin Türkçeye uyarlaması, Cihangir-Çan-
kaya ve Bacanlı (2003) tarafından gerçekleştirilmiştir. Ölçeğin iç tutarlık katsayıları, yet-
kinlik alt boyutu için .80; özerklik alt boyutu için .82 ve ait olma alt boyutu için ise, .81’dir.
Ölçekte bu alt boyutlarından yüksek puan almak, bireylerin ihtiyaçlarını doyurduklarını
ifade etmektedir.
