26
Osmanlı döneminde bisiklet pedallarının ilk
çevrildiği yer olarak İzmir ve Selanik gösterilir. İzmir’de
yayınlanan Ahenk Gazetesi, bisikletin ilk defa 1885 yılında
kullanıldığını, bu dönemde gayrimüslimlerden oluşan
bisiklet meraklılarının sayısının 200’den fazla olduğunu
yazar.
15 Mayıs 1895 günü Bornova’da düzenlenen
bisiklet yarışlarında 6’sı bisiklet olmak üzere 15 yarış
yapılmıştı. İstinaf mahkemesi Üyesi Dedeyan’ın bu yarışta
şampiyon olmuştu. Servet-i FünunDergisi ise,( 18 Ağustos
1895) İstanbul’da bisiklet yarışlarının ilk kez Tarabya’da
yapıldığını belirtir ve katılımın pek olmadığı yarışlar için
şu bilgileri verir: “Şehrimizde ilk defa yapılan velosipet
müsabakalarından gerek yarışçılar ve gerekse seyirciler
ziyade memnun oldukları için gelecek Pazar günü tekrar
yarış yapılacak ve kazananlara ödül verilecek.”
1902 yılında Pınarbaşı-Bornova arasındaki 8,5
kilometrelik yarışta Rum asıllı Luca Venizelos birinci,
Mustafa Süleymanoviç ise ikinciydi. 1897’de ise ilk
uluslararası yarış yapılmıştı. Fransızca öğretmeni Nobile,
Madyano Efendi bu yarışlarda pedal basanlar arasındaydı.
Fenerbahçe Kulübü bu sporu ilk uygulayan kulüp olmuştu.
1907’de 11. kez düzenlenen “Panionios Spor
Oyunları” Buca paradiso alanında yapılmış, oyunlarda
bisiklet yarışlarına da yer verilmişti. Oyunlara Panionios,
Apollon, Pelops, İstanbul Tatavla, İstanbul Rum Jimnastik,
İstanbul Rubtiyon Mektebi, Atina Pan Helenik, Atina
Nasyonal Jimnastik, Ayvalık İolikos, Patra, Pire, Pan
Ahaikos, Kahire İfiko ve İzmir İdmanperevan takımları
katılmıştı.
Bisiklet her alana yayılmaya başlamıştı ve ithalatı
için harekete geçenler olacaktı. İstanbul’da öncülüğü
yapanlar Leon ve Papazyan Efendilerdi.
1910 yılında Vecdi Çağatay ve Albert Efendi başarılı
bisikletçiler arasında gösterilmişti.
Bisiklet
giderek
sadece
taşıma
aracı
olmaktan çıkıyor, özellikle Fenerbahçeli bisikletçiler
tarafından
ilk
müsabakalara
önayak
oluyordu.
İlk yarışmalar görüldüğü tarih 1912 idi. İngiliz sefaret
gemisi mensuplarının bisikletle yaptıkları gösteriler bu
tarihte yerini yarışlara bırakmıştı. Vecdi, Şinasi ve Alber
bu yarışmaların ilk yıldızları olacaktı.
İkinci müsabaka 26 Ekim 1913’te düzenlenecek
bunu 13 Mart 1914’teki Cuma Birliği Bayramı yarışı takip
edecektir. Futbol ligi maçları tatil günü cuma yapıldığı için,
bu lige katılan kulüpler “Cuma Ligi” olarak adlandırılan
futbol şampiyonalarında yer almaktadır. Bazı kulüpler
ise kendi aralarında Pazar Ligi oluşturmuş ve iki grup
arasındaki çekişme, bu birliklerin benzeri şölenlerle güç
gösterisi yapmasına neden olmuştu.
Bu sebeple “Cuma Ligi” böylesine sportif bir
bayram düzenliyor ve bu bayramda bisiklet şölenine de
yer veriyordu. 10 Nisan 1914’te ise Altınordu Kulübü’nün
Bayramı kutlanacak ve Vecdi Çağatay yine birinci olacaktı
1 Mayıs 1914’teki Jimnastik Bayramında ve ardından bir
hafta sonraki Union Kulüp Bayramında Vecdi Bey birinci,
Alber Efendi ikinci olacaklar, bunu 19 Haziran 1915
yarışı izleyecekti. Bu müsabaka yeni bir şampiyon ortaya
çıkarıyordu. Bu şampiyon Şinasi Bey’di.
Yorgo Saridis, Kirkor Cambazyan ve Fenerbahçeli
Alber’in yanı sıraAgamemnon ve Emilios Saridis kardeşler,
Garbis Bora, Aşil Feri, İshak Tekkol, Edmon İnciyan,
Vosken Terzi, Tomas Aponyan, Strato Matarangos, Niko
Kıvırcıkoğlu ve Niko Liberopulos İstanbul bölgesinden
bisiklete gönül veren vatandaşlarımızdı.
Bisiklet
Pedallarını
Birlikte Çevirenler
