137
İstanbul’da Ermeni bayanların beden eğitimine
ilgi ve alakasına en büyük desteği Marmnamarz Dergisi ve
onun başyazarı Savarş Krisyan vermişti. Dergide konu ile
alakalı yazılar yazıyor, sürekli gündemde tutuyordu.
Savaş Krisyan “Ermeni Kadını ve İdman” başlıklı
ve 1 Şubat 1911 tarihli yazısında diyordu ki:
“Kızlar hakkında fiziki terbiyedeki sorumluluğu
gördüğümüzde, çok iyi biliyoruz ki erkek okullarında
henüz beden eğitimi ile sınırlı ders saatini uzatmak
mümkün değildir. Şahsi hatıralarımdan biliyor ve
söylüyorum ki, bu okullar da erkekler sıçrıyor, zıplıyor,
bağırıyor ve tek kelime ile yaramazlık yapıyorlar. Çünkü
erkek çocuklarla doğan bu eğitim hareketi yaramazlık
olarak
görülüyor.
Hareketsizlikte
usluluk
olarak
düşünülüyordu ve ilk hareketin karşılığı ceza idi, ikincisi
ise ödüldü.
Fakat kızların o yaramazlığı kısmen yasaktı, bir kız
için yaramazlık yapmak ayıptır deniyordu. Bir erkek gibi
koşup bağırmak, zıplamak, onlara benzemek ve onlara
uymak ayıplanıyordu. Gerçi onlar da içlerinden gelen
bu doğal yaramazlık hareketlerine mani olamazlardı.
Bayanlar için ise okullarda yaptıkları her şeye mani olmak,
yasaklamak mümkündü. Aslında kızlar da bu haksızlığa
karşı bilmeden intikam almak isteyeceklerdir. Fakat
Ermeni kadınları, kendilerine karşı yapılan bu haksızlığın
da, iyiliğin de intikamını hem kendi çocuklarından, hem
de nesillerinden aynı zamanda tek kelimeyle de kendi
milletinden almak istemeyeceklerdir.”
Gazetenin bir başka yazarı da, Ermeni
kadınlarının ananevi geleneklerine değinir ve sağlıklı
bayanlar yetiştirmek için beden eğitimini gerekliliğini
anlatır (1912):
“Bizim içimizdeki bayanların bu esaretten
kurtulma hareketi anlamsız bir hızla ilerliyor, çoğalıyor.
Biz onlardan başka şey isteriz. Bizim isteklerimiz sağlıklı
bir Ermeni neslin devam etmesidir. Biz deriz ki tamam
siz okuyor, şarkı söylüyor, müzik yapıyorsunuz. Peki,
sağlıklı bir neslin yetişmesi için, bizim annelerden ve anne
adaylarından sağlıklı bir neslin filizlerini görmek isteriz.
Aynı şekilde batının bayanlarına benzemek istiyorsunuz.
Fakat neden onların beden güçlendirmesi için akıllıca
yaptıkları beden güçlendirme hareketlerini ve coşkularını
örnek almıyorsunuz?
Gazete uluslararası turnuvalara da yer verecek,
Savarş Krisyan tertip heyetleri hakkındaki görüşlerini
okurları ile paylaşacaktı. 4 Mayıs 1911 tarihli yazısında
diyordu ki:
“Gerçeği söylemek gerekirse o gösterileri yenilik
olarak alkışlıyoruz. Ama Türk Milliyetçileri için de bir
uçtan öteki uca kadar Batı etkisi bıraktı diyemeyiz. Tertipte
ve düzende bilhassa tertipheyetinde o kadar çok eksiklikler
var ki.”
Marmnamarz’dan
Spor Yazıları
Marmnamarz Dergisi Kapağında
İbrahimMahmut Güreşçi
(solda)
ve
Yusuf İsmailo
(Sağda)
