59
Aklın makasından geçmemiş halis gönlün kuma-
şı. Beşir Ayvazoğlu, ‘Tanpınar, şiirleri üzerinde çok
çalıştığı için şairliğini baltalamıştır.’ diyor. Aynı fi-
kirdeyim. Tanpınar’ın şairliğinden hiç hoşlanmam.
Fakat nesrine bayılırım. Babamınki kadar sevdiğim
ikinci bir nesir varsa o da Tanpınar’ınkidir. Yirminci
yüzyıl Türkiye Türkçesinin zirvesidir bunlar, yalnız
Tanpınar biraz daha ressam, biraz daha dişi, Cemil
Meriç daha erkek ve daha heykeltıraş üslubuyla ça-
lışır Türkçe üzerinde.”
4
‘Bir Yabancılaşmanın Serencamı’
Recep Doksat, Meriç’in dili konusunda şu tespitler-
de bulunur: “Cemil Meriç’in üslubu makineli tüfek
gibidir. Kelimeler kısa cümlelerin salvolarına uygun
olarak art arda sıralanırlar, tekrar okursunuz, ama
iyice lezzetine varmak ve ezberlemek için. Acaba
gözlerini kaybettiği için, yazılarını dikte ettirmek
zorunda kaldığı için mi böyledir cümleleri? Hayır,
gördüğü zaman da aynı üslup şahsiyeti vardı.
Gözleri kapanmıştı, ama kalp gözü açılmıştı:
İnsanları ve fenemonleri bir başka boyutun derinli-
ğinden seyretmekteydi. Konversiyon psikolojisi ba-
kımından dikkate değer bir vakıa idi.
Marksizm, materyalizm ve ateizmden müslüman-
lığa dönüş. Artık zahiren marksolog olmuştu, ama
gönlünde materyalizmden, ateizmden soyunmuş,
ekonomik cepheleriyle marksizm yatmaktaydı. Bir
4
Ahmet Gökhan Sümer;
Ümit Meriç’le Söyleşi
,
Cemil Meriç, Türkçenin
Gördüğüm En Büyük Hatibiydi’,
Kitap Haber, S. 21, Haziran-Temmuz 2004.
