GENÇLİK ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
117
Okula Aidiyet ve İhtiyaç Doyumu Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi
Tartışma
Bu çalışma, lise öğrencilerinin okula aidiyetleri ile psikolojik ihtiyaçlarını doyurmaları ara-
sındaki ilişkileri incelemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışma bulguları, lise öğrencileri-
nin psikolojik ihtiyaçlarını doyurmaları oranında onların okula aidiyetlerinin de yükseldiğini
göstermiştir. Araştırmalar, gerek öğretmenlerin gerekse akranların, öğrencilerin psikolojik
ihtiyaçlarını doyurmaları durumunda, öğrencilerin okula katılımlarının ve de akademik ba-
şarılarının yükseldiğini göstermiştir (Pittman ve Richmond, 2007, ss. 270-290). Uluslara-
rası literatürde, okula aidiyet ve psikolojik ihtiyaçların doyumu arasındaki ilişkilerin dolaylı
olarak ele alındığı görülmektedir (Cox ve Williams, 2008, ss. 222-239). Bazı çalışmalarda
ise aidiyetin ve ihtiyaç doyumunun öğrenciler için önemini vurgulamaktadır (Chow, 2007,
ss. 511-520; Mellor, Stokes, Firth, Hayashi ve Cummins, 2008, ss. 213-218). Ayrıca, okula
aidiyetle ilgili çalışmalarda daha çok sonuç değişkenleri (akademik başarı, okul terki vb) ile
okula aidiyet arasındaki ilişkiler incelenmektedir (Faircloth ve Hamm, 2005, ss. 293-309;
Furrer ve Skinner, 2003, ss. 148-162; Nichols, 2008, ss. 145-169; Ma, 2010, ss. 340-
349; Osterman, 2002, ss. 323-367). Bu noktada bu çalışma hem iki değişken arasındaki
ilişkileri ortaya koyması açısından hem de süreç değişkeni olarak okula aidiyet ve ihtiyaç
doyumu arasındaki ilişkileri incelemesi açısından literatüre katkı sağlamıştır denilebilir.
Bu çalışmada yer alan bireyler, ergenlik dönemini yaşamaktadırlar. Ergenlik döneminde
güçlü bir ait olma duygusu büyük bir öneme sahiptir (Booker, 2004, ss. 131- 143). Modern
toplumlarda okullar, ergenlerin doğasını şekillendirmek adına çok önemli bir rolü yerine
getirmektedirler. Eğer, öğrenciler okullarla bütünleşemezler ise, davranış bozuklukları, içe
ve dışa yönelim sorunları ve maddeyi kötüye kullanma gibi pek çok açıdan problemler
yaşamaktadırlar. Tüm bunların sonucunda da öğrenciler, eğitim hayatlarını yarıda bırakıp
okul terki yaşamaktadırlar (Steinberg, 2013, ss. 187-220). Okula aidiyetin yükseltilmesi,
lise öğrencilerinin sağlıklı bir gelişim sürdürmelerinin yanında (Prince ve Hadwin, 2013,
ss. 238-262) okula katılımlarını, akademik başarılarını ve öğrenmelerini de olumlu olarak
etkilemektedir (Pittman ve Richmond, 2007, ss. 270-290). Bu noktada bu çalışma, lise öğ-
rencilerinin okula aidiyetlerini artırmada hangi faktörlerin kullanılması gerektiğine yönelik
bulgular ortaya koyduğu için literatüre önemli bir katkı sağlamıştır denilebilir.
Çalışma bulguları, psikolojide ihtiyaçlar konusu bağlamında ele alınabilir. Literatürde or-
taya konan kuramsal açıklamalara göre (Prince ve Hadwin, 2013, ss. 238-262), oku-
la aidiyet aslında Maslov’un ihtiyaçlar hiyerarşisinde (Maslow 1987, ss. 77-97), sevgi ve
saygı ihtiyaçlarına karşılık gelmektedir. Bu noktada psikolojik ihtiyaçlar ile okula aidiyet,
ihtiyaç kavramında kesişmektedirler. Bu kesişimin bir sonucu olarak psikolojik ihtiyaçların
doyurulması, lise öğrencilerinin okula aidiyetlerini de olumlu olarak etkilemiş olabilir. Böy-
lece hem okula ait olarak hem de psikolojik ihtiyaçlarını doyurarak öğrenciler, kendilerini
gerçekleştirmektedirler.
